آموزش بافت فرش دستباف با پودکشی قالی + نکات

بروز شده در 20 تیر 1401 ساعت 04:23 ب.ظ

آموزش بافت فرش

در صورتی که می‌خواهید شروع به بافت فرش دستباف کنید.

قاعدتا ممکن است مشکل زیادی را به همراه داشته باشید که به شما پیشنهاد میکنیم حتما برخی نکات را برای رفع این مشکل انجام دهید تا توانسته باشید.

بافت یک فرش دستباف را به صورت درجه یک انجام داده باشید ، شما می توانید در ادامه با آموزش بافت فرش دستباف همراه ما باشید.

.................. فهرست این مطلب ..................

آموزش بافت فرش دستباف

برای اینکه شما توانسته باشید بافت قالی را به صورت بدون هر گونه مشکلی انجام دهید نیازمند یک چله کشی صحیح و درست خواهید بود.

پیش از این نیز در این مقاله به آن اشاره کرده بودیم که چله کشی شامل نوع فارسی و ترکی می باشد و در صورتی که می‌خواهید یک فرش با کیفیت را داشته باشید باید چله کشی آن به صورت اصولی و با کیفیت صورت بگیرد.

برای اینکه چله کشی فرش به درستی انجام شود باید دار قالی را به خوبی بررسی نمایید تا روی دار هیچگونه برآمدگی وجود نداشته و موجب از بین رفتن فرش شما نگردد.

توجه داشته باشید که وجود هر برآمدگی بر روی دار می تواند خسارات جبران ناپذیری را برای بافت فرش شما داشته باشد.

1- نکات پایه در چله کشی فرش

بعد از اینکه دار قالی را به خوبی بررسی کردید و برآمدگی های زائد را بر طرف کردید می توانید به چله کشی بپردازید که باید چله کشی انجام شد به صورت صحیح و بدون مشکل باشد.

برای چله کشی می توانید از نخ سفید پنبه ای استفاده کنید ، البته برخی از افراد برای چله از ابریشم و یا پشم نیز استفاده می‌کنند که در صورتی که شما از ابریشم به عنوان چله استفاده کنید فرش را به یک کالای گرانقیمت و زینتی تبدیل کرده اید.

برای بیان نکات پایه در چله کشی فرش همراه ما باشید :

باید در چله کشی به صورت متقارن عمل کنید و توجه داشته باشد کار به صورت وسط دار باشد . ( اینکار باعث می‌شود که یه طرف قالی از طرف دیگر سنگینتر نباشد).
چله کشی را باید شما در مدت زمانی کوتاه انجام دهید تا کششی که در نخ ها وجود دارد به صورت یکسان باشد ( توجه داشته باشید در خیلی از موارد در صورتی که چله کشی به صورت طولانی انجام شود نتیجه مطلوب نیست ).
در هنگامی که تارها کشیده می‌شود توجه داشته باشید که به صورت دوتایی و زوج باشد با درست انجام دادن اینکه می توانید از روی رهوار نخ چله ای که مد نظر می باشد را به سمت پایین عبور داده تا به صورت جفت فرش مورد نظر بافته شود.
توجه داشته باشید که کشش بالا نیز هنگام انجام چله کشی مناسب نخواهد بود و در صورتی که چله خیلی سفت و یا شب باشد فرش دارای کیفیت مناسبی نخواهد بود ، پس به شما توصیه می‌کنیم که یک کشش متوسط و نسبی را در عملیات چله کشی انجام دهید.
بهتر است که پنج تار در هنگام چله کشی در هر سانتی متر وجود داشته باشد که فرش از کیفیتی خوب برخوردار شود ( چهار تار نیز مناسب خواهد بود ).

2- کوجی بندی فرش ( هاف گذاری )

بعد از اینکه چله کشی فرش را به صورت صحیح انجام دادید در این مرحله می توانید به کوجی بندی بپردازید و نحوه کار آن به صورت زیر است :

برای اینکه چله به صورت منظم شده و از استحکام و عمر بالایی نیز برخوردار باشد از چند رشته نخ استفاده می‌شود و با هاف گذاری این رشته نخها عبور داده می‌شود. ( از هم جدا شدن فرش نیز در سرتاسر فرش با اینکار جلوگیری می‌شود ).
باید حتما اطمینان داشته باشید که در این مرحله پود نازک کشیده شده است و در صورتی که از این موضوع اطمینان ندارید ، اصلا کار بافت را شروع نکنید که می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را برای فرش مورد نظر شما داشته باشد.
در صورتی که می‌خواهید مراحل انجام شده دارای کیفیتی مطلوب باشد تا فرش مورد نظر شما از کیفیتی بالا نیز برخوردار باشد ، توصیه ما به شما انجام چندین باره اینکار برای به دست آوردن تخصص لازم می باشد.

توجه داشته باشید که برای کوچی بندی شما می توانید باید چوب گرد و اول و آخر آن دارای شیار می باشد استفاده کنید و نحوه کار آن قرار دادن کوچ بر روی دار می باشد که اینکار برای بافت فارسی دارای اجبار می باشد.

3- زنجیر بافی فرش

از زنجیر بافی در بافت فرش بیشتر برای افزایش دادن عمر و کیفیت فرش استفاده می‌شود.

نحو کار آن در قالی ، منظم کردن تار های زیر و رو برای مستحکمتر شدن فرش می باشد.

4- گلیم بافی فرش

گلیم بافی قبل از اینکه پود نازک و کلفت زده بشود انجام می‌گیرید.

انجام گلیم بافی فرش باعث افزایش عمر و کیفیت فرش شده و بافت فرش ریزش پیدا نخواهد کرد.

بافت قیمت گلیم فرش ماشینی به دلیل بافت آسان توسط دستگاه مناسبتر می باشد.

به همین دلیل قیمت این محصول با محصولات دستباف متفاوت می باشد.

5- بافتن فرش با توجه به نقشه

بعد از انجام دادن محل گفته شده بافت فرش آغاز خواهد شد.

بافنده می تواند گره های مد نظر را از روی نقشه خوانده و به صورت فارسی و یا ترکی که از رایجترین نوع انواع گره در فرش می باشد استفاده کند.

شما بعد از اینکه یک رچ کامل را خوانده و بافتید باید بر روی رچ بافته شده ابتدا یک پود کلفت و سپس یک پود نازک را قرار دهید و سپس بر روی آن دفه را بزنید تا به خوبی بر روی رچ بافته شده قرار داده بشود.

توجه داشته باشید که این عملیات باید برای بافتن هرچه انجام شود تا فرش بدون عیب و نقص به تولید برسد. توجه داشته باشید که بهتر است به دنبال نقشه کشی فرش با کیفیت مناسب نیز باشید.

از نقشه های تازه کاران بهتر است استفاده نکنید و در صورتی که خودتان تازه کار هستید می توانید از نقشه های ساده الهام بگیرید.

6- ارتفاع فرش را کنترل کنید

در صورتی که ارتفاع فرش به صورت منظم کنترل نشود مشکلات زیانباری را می تواند برای قالی شما به همراه داشته باشد.

برای رفع این مشکل به شما توصیه میکنیم در بازه های زمانی کوتاه ارتفاع فرش را مورد ارزیابی قرار داده باشید.

برای ارزیابی می توانید در ادامه آموزش بافت فرش همراه ما باشید :

رفع مشکل پایین زدگی فرش

در صورتی که در هنگام بافت با این مشکل همراه شدید برای رفع کردن آن می توانید نکات زیر را انجام دهید :

از محکم زدن دفه بعد از گره زدن جلوگیری کنید زیرا که اینکار باعث کوبیدگی بیش از حد شده و ارتفاع فرش نیز به صورت صحیح نخواهد بود. پس برای استفاده از دفه با فشار متناسب دقت داشته باشید.
در صورتی که پود نازک و کلفت را در هر رچ استفاده نکرده اید این موضوع را بر طرف کنید.
در صورتی که در سردار چله ها بیش از حد شل شده باشد و یا بیش از حد سفت شده باشد می تواند موجب ایجاد عدم ارتفاع فرش شود که باید این مشکل بر طرف گردد.

رفع مشکل بالا زدگی فرش

در صورتی که آموزش بافت فرش ما را دنبال می‌کنید و با مشکل بالا زدگی فرش مواجه شده و به دنبال راه حل رفع آن هستید مراحل زیر را می توانید طی کنید :

دفه را به صورت استاندارد بر روی گره های زده شده بزنید ( در صورتی که دفه به آرامی زده شده باشد می تواند موجب مشکل بالا زدگی فرش شود ).
پود را به صورت سفت و خشک نکشانید زیرا که می تواند موجب بالا زدگی فرش شده و با ضربه های دفه نیز این موضوع برطرف نگردد.
در صورتی که چله شل شده است از طریق سر دار پیچ های آن را به حالت استاندارد ببرید تا این مشکل رفع شده و بالا زدگی فرش از بین برود.

نکات در ارتفاع ناصحیح فرش

در صورتی که با مشکل بالا زدگی و یا پایین زدگی فرش موجه شده اید به هیچ وجه با بلند و یا کوتاه بافتن برای جبران کردن خرابی قبلی نپردازید زیراکه اینکار باعث می‌شود به صورت کلی کار شما خراب شود.
بهتر است هنگامی که با این مشکل مواجه شدید مابقی فرش را به صورت استاندارد بافت بزنید و در صورتی که چند رچ دچار این مشکل شده است رچ ها را باز کرده و دوباره گره ها را انجام بدهید و با دفه به صورت استاندارد بر روی آن ضربه بزنید.
برای اینکه با کمبود نخ مواجه نشوید می توانید از گره به طول 3 سانتی متر استفاده نمایید که به صورت استاندارد بوده است ( این مورد در خیلی از اوقات اتفاق افتاده و فرد قادر به بافتن ادامه فرش نیست ).
برای بیان آخرین نکته باید گفت که از دو انگشت دست خود برای گره و رج استفاده کنید تا کار به صورت کشیده و صاف در ساختمان بافت فرش صورت بگیرد.
در صورتی که فرش شما به صورت برجسته می‌خواهید طراحی شود باید شانه زدن و دفه زدن به خوبی صورت بگیرد.

رفع سر کج بودن رج در فرش

در صورتی که با گذشت زمان انتهای رج های بافت شده فرش به صورت کج شوند و از حالت صافی خود خارج بگردند .

باعث خواهد شد که بافت فرش از حالت ایده آل خود خارج شده شده و یک سمت فرش بافته شده بالاتر از سمت دیگر باشد که این موضوع باعث از بین رفتن فرش شما شده است.

7- علت وجود سر کج در فرش چیست !

عدم انجام صحیح چله کشی ( همانطور که گفته شد باید چله کشی به صورت متقارن صورت بگیرد و کشش متعادلی داشته باشد )
در صورتی که قسمتی از چله سفت تر و قسمتی آزادتر باشد بر اثر زدن دفه باعث به وجود آمدن سر کج در فرش می‌شود.
به سر کج ، ناهمواری در فرش نیز گفته می‌شود.
باید در عرض چله کشی فرش تراکم متناسبی قرار داده شده باشد ( تراکم به درستی پخش شده باشد ).
برای رفع سرکج بودن فرش می توانید موارد مورد نظر را پیدا کرده و آن را رفع کنید.

8- استفاده صحیح از گره ترکی در بافت فرش

در صورتی که می‌خواهید برای بافت فرش از گره ترکی استفاده کنید.

باید نکات ریزی که گفته می‌شود را در این آموزش بافت فرش به خوبی انجام دهید.

در این صورت شما توانسته اید یک فرش با کیفیت را به تولید برسانید.

نحوه کار گره ترکی :

از گره ترکی برای دو تار زیر و رو استفاده می‌شود.
در دست چپ خود خامه را بگیرید و سپس به صورت عمدی بر روی زیر و روی تار های چله کشی شده فرش قرار بدهید.
یکی از تار ها را انتخاب کرده و سپس دو سر خامه را به پشت تار انتخاب شده ببرید و به طرف خود بکشانید.

ویژگی های گره ترکی :

به صورت متقارن بوده و دارای کیفیت و عمری طولانی می باشد.
بیشتر در همدان ، ترکیه و ترکمن ها استفاده می‌شود.
از قلاب تبریزی برای بافت گره ترکی استفاده می‌شود.

گره ترکی با قلاب تبریزی :

یکی از روش های استفاده از گره ترکی به کارگیری قلاب تبریزی می باشد.

در ادامه آموزش بافت فرش قرار داده شده است و شما برای زدن این گره می توانید مراحل زیر را انجام دهید :

به وسیله قلاب چله رو و زیر را می توانید به سمت جلو بکشانید.
از پشت نخستین تار می توانید قسمتی از خامه را نگه دارید و بیرون بیاوریم به صورتی که بین دو چله رفته باشد.
سپس می توانید در بین دو تار سر خامه را گرفته و سپس پشت تار دوم ببرید به صورتی که 2 سر مد نظر به سمت پایین کشیده بشود.
مقدار اضافه ای که دارید را می توانید به وسیله قیچی جدا کنید.
توجه داشته باشید که دو سر گره باید به اندازه یکدیگر باشند.

منبع : ویکی پدیا ، بافت قالی ایرانی